Fragas do Mandeo

 
Aínda que os prognósticos meteorolóxicos para o día da eco-regata anunciaban choiva, tivemos unha tarde espléndida para navegar. Na partida houbo problemas coas ramplas, como sempre cheas de esteiro, nesta ocasión agravados pola extrema baixamar, co risco de que esvararan as persoas e que patinara o vehículo que transportaba a nosa lancha. Do mesmo xeito que no ano pasado, a marea viva limitou o tempo que puidemos pasar no xuncal, permitindo recoller soamente os refugallos lixeiros (principalmente plásticos e envases), quedando inaccesible no fondo das canles o lixo máis pesado. Participaron catro embarcacións (Arguindei, Sin Frenos, Mucane e Fragas do Mandeo) e 28 persoas, entre as que podemos destaca-las rapazas e rapaces do club de remo do Pedrido. Tamén sumáronse espontaneamente algúns clientes da empresa náutica Píntega Kaiak; coincidiron connosco no porto e de volta da súa travesía traían nos kaiaks o que foron atopando. Na arribada, atopámonos coa ausencia do contedor de obra comprometido polo concello, dispoñendo dun único contedor de lixo en todo o porto. Afortunadamente, a Sin Frenos trouxo un contedor que atopou abandonado na canle de Sarra. O pouco lixo recollido pesou un total de 232,50 kg, cifra claramente inferior ós anos anteriores, sen dúbida unha demostración de que o noso traballo de limpeza continuado ó longo destes 9 anos está dando froitos. Como premio polo esforzo realizado, no final da xornada tivemos unha cea de convivencia, grazas á xenerosidade de Lar de Unta e de Roxín Roxal.

O debate emitido telemáticamente en directo o pasado xoves, xa pode verse en diferido na sesión do debate en Youtube. Os dous participantes ―lamentablemente o terceiro invitado non puido asistir por un imprevisto familiar― demostraron que tiñan analizado en detalle o novo regulamento de restauración da natureza da Unión Europea. Grazas á gran experiencia na conservación e defensa do patrimonio natural galego de Serafín González e de Martiño Cabana, puidemos coñecer tódalas súas implicacións, xa contextualizadas no noso país. Non puideron tocarse todos e cada un dos temas que abrangue esta normativa, que entrou en vigor hai un mes, pero aqueles que son fundamentais foron tratados mediante un diálogo moi dinámico, nunha charla que se alongou máis do previsto a causa da mágoa de dar por finalizada tan interesante conversa. A asociación Roxín Roxal amosou de novo a hospitalidade e cualificación do seu equipo técnico.

A xornada sobre as rapaces nocturnas resultou moi amena. Tras unha breve visita á nosa Reserva de Anfibios do Catorce para coñece-lo hábitat onde recollémo-las egagrópilas, desprazámonos ó local da asociación Fillos de Ois. Alí o Dr. Álvaro Rodríguez Pomares falounos das especies de mouchos e curuxas presentes no noso país, cinco delas residentes todo o ano e outras dúas que son migratorias (unha que ven criar e outra que ven pasa-lo inverno), parándose nas tres que son máis habituais na nosa bisbarra (curuxa, avelaiona e moucho). Logo o Dr. Augusto de Castro deu inicio ó taller de egagrópilas, no que puidemos aprender a analizalas e saber o que comeu a parella de curuxas da reserva, grazas ás claves de identificación que elaborou expresamente para nós. Pero tamén para coñecer cales son as 9 especies de micromamíferos (ratos, cortas e insectívoros) presentes na contorna. Hai que salientar a frecuencia dos insectívoros (furaños e furafollas) na súa alimentación; isto indica a abundancia de insectos, motivo polo que é razoable pensar que a nosa reserva se mantén en bo estado ecolóxico, a lo menos no que respecta a estes invertebrados. Por último, animamos ós asistentes a facer caixas-niño para curuxas, dándolles instrucións e un esquema de construción, por se teñen propiedades onde instalalas. Como remate, podemos dicir que os 17 participantes gozaron dunha xornada moi singular, voando as tres horas de duración con moita rapidez; incluso para os cativos, marabillados ó mirar coas lupas os pequeniños osos das presas.

Na limpeza dos ríos tamén tivemos un tempo excelente. Aproveitando que participaban 20 persoas (todas mulleres, excepto unha cativa e 6 homes), dividímonos en dous equipos. O máis pequeno, formado por catro persoas, foi traballar ó rego das Bouzas (afluente do Mandeo). Alí había un foco de lixo no noiro a carón dunha das pontes da estrada á Espenuca. O lugar de traballo era estreito e había risco de que moito do lixo caera na auga e o levara a corrente, polo que puxeron unha rede no leito para evitar que escapara calquera refugallo. En total recolleron 184,40 kg de lixo e 3,60 kg de Tradescantia fluminensis (o último campo de traballo retirou alí esta planta invasora, pero tiñan quedado unhas poucas plantas). O resto dos participantes fomos ó río Mendo, a rematar co vertedoiro que había ó pé da ponte da Ermida, no que xa tiñamos actuado varios anos. Logramos retirar 321,60 kg de lixo e de entullos. Xa que logo, o total foi de 506 kg de lixo e 3,6 kg de biomasa de invasoras. Co noso traballo e o doutros centos de persoas, hoxe estarán os ríos do noso país varias toneladas máis limpos.

De novo, queremos expresar o noso agradecemento a tódalas persoas e entidades que colaboraron dun xeito ou doutro a que un ano máis esta edición da Semana de Custodia teña sido un éxito.

 
Un ano máis, e xa superamos a década, imos celebra-la Semana de Custodia do Territorio nas Mariñas. A razón de seguir realizando este evento anual non é outra que difundir entre os cidadáns a necesidade de se implicar directamente na conservación do noso patrimonio natural a través da custodia do territorio, participando como voluntarios e doadores nas actuacións de mellora dos espazos naturais da nosa bisbarra.

Titulamos o programa deste ano como Unha oportunidade para recuperar hábitats e especies. A Unión Europea por fin se decatou de que non chega coa Directiva Aves e a Directiva Hábitats, promulgadas o século pasado, para preservar o patrimonio natural. Nun contexto no que aínda non está completada a Rede Natura galega, malia que a obriga legal data do ano 1992, temos agora a oportunidade de recupera-lo tempo perdido e restaurar moitos dos hábitats deteriorados durante décadas de desleixo. Os cidadáns debemos ser parte activa deste proceso de recuperación, pois é unha tarefa que nos beneficia a todos.

Por favor, descarga o programa e o cartel da Semana para compartilos no teu entorno persoal e redes sociais: así facilitarás que a información chegue a tódolos interesados en participar.

Para apuntarte nas actividades, por favor, ponte en contacto coa organización no teléfono 981 105 903 ou envía un correo electrónico a correo@fragasdomandeo.org cos teus datos (nome completo, DNI, data de nacemento, móbil, concello de residencia e actividades nas que desexas participar). Deste xeito terás un seguro de accidentes, recibirás indicacións detalladas por adiantado e facilitarasnos a organización.

Eco-regata na ría de Betanzos: Iniciámo-lo programa con esta multitudinaria recollida de lixo na marisma. Nas oito edicións anteriores retiramos máis de 19 toneladas de refugallos. Sumando os resultados das nosas campañas, dende o ano 2014 levamos retiradas máis de 35 toneladas. Pero aínda así queda moito por apañar. Animamos a toda a cidadanía a participar nesta competición lúdica na que a rivalidade será por coida-la ría. As embarcacións partirán cos equipos de voluntarios do porto de Betanzos, mentres outros voluntarios quedarán no peirao axudando a descarga-los sacos de lixo. Colaboran na organización asociacións de Betanzos (ARBE e Lar de Unta), de Bergondo (Club de Remo Olímpico do Mandeo e Asociación Ría do Pedrido) e de Paderne (Roxín Roxal). Tamén colaboran o Concello de Betanzos, Protección Civil e comercial Vicente de la Fuente. Ponte en contacto connosco se queres participar, aínda que non teñas lancha, indicando se vas embarcarte ou ben axudar no porto. Máis datos na folla informativa.
Data: Sábado 21 de setembro, de 16:00 a 20:30 horas.
Lugar: Porto de Betanzos.

O reto europeo de restaurar a natureza: A Unión Europea aprobou o pasado mes de xullo un regulamento para a restauración da natureza, que obriga ós países membros a recuperar o estado ecolóxico do 20 % dos hábitats naturais antes do ano 2030. Para coñecer as implicacións desta normativa e as oportunidades para mellorar o noso patrimonio natural, organizamos un debate con tres expertos: D. Serafín González (SGHN), D. Fins Eirexas (ADEGA) e D. Martiño Cabana (AGCT). O debate será emitido telemáticamente co obxecto de darlle maior audiencia, para o que contamos coa colaboración técnica de Roxín Roxal.
Data: Xoves 26 de setembro, de 19:30 a 21:00 horas.
Lugar: Emisión telemática en directo (tamén dispoñible posteriormente en diferido) a través de Youtube na sesión do debate.

Solpor de curuxas: Actualmente os mouchos e as curuxas xa non teñen a mala fama de tempos pasados, pero a súa vida nocturna fai que continúen sendo aves bastante descoñecidas para o público. O Dr. Álvaro Rodríguez Pomares vai explicarnos distintos aspectos das rapaces nocturnas galegas. A continuación, o Dr. Augusto de Castro amosará o xeito de estudar a súa alimentación, analizando as egagrópilas que temos recollido nun niño de curuxas situado nunha das parcelas que custodiamos en Coirós. Nesta xornada contamos coa colaboración da SGHN e de Fillos de Ois. Máis datos na folla informativa.
Data: Venres 27 de setembro, de 19:00 a 21:00 horas.
Lugar: Partiremos dende o Centro de Saúde de Betanzos.

Limpeza simultánea de ríos: Este ano é a decimo-sétima edición da limpeza simultánea dos ríos galegos, que coordina o Proxecto Ríos. Para nós será a undécima edición na que colaboremos. O ano pasado participamos 809 persoas e 70 entidades, logrando retirar máis de 6 toneladas de refugallos en treitos de ríos situados en 52 concellos. Este ano de novo volveremos ó río Mendo, para continuar recollendo lixo no entorno da ponte da Ermida, e tamén ó rego das Bouzas, para eliminar un pequeno vertedoiro. Por favor, ponte en contacto connosco previamente no caso de quereres participar. Máis datos na folla informativa.
Data: Domingo 29 de setembro, de 9:30 a 14:00 horas.
Lugar: Partiremos dende o Centro de Saúde de Betanzos.

Malia o seu valor ecolóxico, os espazos naturais galegos presentan un estado lamentable. Tal como avanza a crise climática e ambiental, a sociedade non pode demora-la súa total restauración. Hai que acometela dunha forma sistemática, con accións concretas e continuadas no tempo. Nelas debe primar a consecución de obxectivos ambientais, realizando accións caracterizadas pola eficacia e a constancia, de xeito similar ó que facemos nós ó longo de todo o ano. A Semana de Custodia é un evento consolidado, único na zona, na que ás persoas preocupadas polo patrimonio natural da nosa bisbarra atopan a oportunidade de actuar nesta liña, dunha forma directa, eficaz e coordinada para a súa conservación.

Xa pasou o tempo de despreocuparnos polo noso patrimonio natural: agora temos a obriga de restauralo.

A Deputación da Coruña financiará nun 80 % os seguros de voluntariado e apoia as actividades da SGHN.

 
Hai oito anos creámo-la Reserva de Anfibios do Catorce co obxectivo de preservar un espazo no que se reproducen 11 especies de anfibios. Para mante-lo hábitat en óptimas condicións, resulta moi importante evita-la presenza de especies exóticas invasoras. Unha delas é a xunca olorosa, unha planta de orixe americana que nos está costando erradicar. Con paciencia imos logrando reduci-la súa presenza, pois a biomasa que retiramos no ano 2022 pesou 597,35 kg e no seguinte baixou a 289,10 kg. O noso propósito é manter este declive.

Nesta ocasión levamos un pouco de retraso con respecto ó ano pasado, pois a auga acumulada nas últimas semanas impedía traballar, polo que xa está en floración. Afortunadamente, aínda estamos a tempo de arrincala antes de que maduren as súas sementes e se espallen. Por esta razón programamos esta xornada de voluntariado ambiental para o próximo domingo día 9, co obxectivo de arrincar tódolos exemplares que atopemos. É unha tarefa doada nun enclave de fácil acceso, apta para calquera.

Tal como facemos habitualmente, o punto de encontro será o Centro de Saúde de Betanzos. Non fai falla que leves ferramentas, pero pode serche útil conseguir uns protectores para os xeonllos e unhas luvas (mellor as de pintor ou de xardineiro que as de coiro). Lembra vestir roupa axeitada e calzado robusto (o máis conveniente son as botas de auga, pois o solo aínda está algo húmido). Non esquezas algo de picar e de beber para cando fagámo-lo descanso a media mañá.

No caso de animarte a participar, envíanos con antelación os teus datos (nome completo, DNI, móbil, data de nacemento e concello de residencia). Así poderemos notificarche cambios de última hora, facerche un seguro de accidentes e facilitarasnos a organización. Na sección Contacto atoparás a información necesaria.

Punto de encontro: Centro de Saúde de Betanzos.
Data: Domingo, 9 de xuño de 2024.
Hora: Sairemos ás 9:30 e volveremos ás 14:00 horas.

Post data: As condicións meteorolóxicas foron óptimas. Antes de empezar a traballar, os que non coñecían a reserva percorrérona nunha visita guiada. Logo xuntáronse co resto dos participantes para formar un equipo de 18 persoas que arrincou canta xunca olorosa atopou. En total foron 215,45 kg de biomasa, un peso algo máis elevado do esperado, seguramente debido a que aínda había moita humidade, polo que as súas raíces estaban enchoupadas, e a que o seu tamaño era superior ó do ano pasado. O feito de percibirse nesta ocasión menos exemplares e de levarnos menos tempo arrincala, apunta claramente a un descenso da súa presenza e alimenta o noso optimismo. Aínda así, haberá que facer unha segunda xornada dentro dun mes para arrincar aqueles exemplares que non localizamos por seren demasiado pequenos, máis os que nazan nas próximas semanas. Erradica-las especies exóticas invasoras require perseveranza e paciencia.

A Deputación da Coruña financiará nun 80 % os seguros de voluntariado.

 
Hoxe achegámonos a Lugo para asistir á III Xornada Galega de Custodia do Territorio, organizada pola AGCT. Nela participamos ―presencialmente ou telemáticamente― sete entidades de custodia, coa intención de reactivar a Rede Galega de Entidades de Custodia.

Dende o noso punto de vista, o panorama para a custodia galega resulta desesperanzador. Consideramos que, por unha banda, o concepto de custodia do territorio está a perder significado, en favor da idea de que calquera actuación de conservación da natureza encaixa nel, esquecendo así as raíces deste movemento que naceu a finais do século XIX. Consideramos que isto está a impedir que se aborden os problemas específicos das entidades que, como a nosa, asumen completas responsabilidades cos terreos nos que se actúa, ben mediante a adquisición de parcelas ou ben con acordos de cesión a longo prazo sobre o seu uso e a súa xestión.

Pola outra banda, boa parte das nosas dificultades proveñen da falta en xeral de apoio institucional, con numerosos obstáculos administrativos no día a día e no acceso a financiamento público. A este respecto, precisamente a propia Fundación Biodiversidad anunciou na súa intervención que aínda vai dificultar máis o acceso de entidades pequenas, como a nosa, ós fondos desta fundación pública dependente do goberno central.

Por último, na xornada evidenciouse a escasa vontade en promocionar a transparencia na xestión das entidades. En Fragas do Mandeo consideramos fundamental que a sociedade poida coñecer con claridade o funcionamento das ONG, pois soamente deste xeito poderemos lograr un claro apoio por parte da cidadanía. Por ese motivo, tal como facemos habitualmente, reservamos un tempo na nosa intervención para espir a realidade da nosa entidade. Proporcionamos información moi detallada sobre a procedencia dos nosos ingresos, a que se destinan, que superficie custodiamos baixo cada tipo de acordo, como se caracterizan os nosos voluntarios, quen fai o traballo de campo, de xestión e de administración, cales son os resultados anuais, etc. En definitiva, datos significativos para que a sociedade poida valorar a eficacia do noso traballo e depositarnos a súa confianza.

 
Esta mañá tivemos a ocasión de conversar con vinte e un alumnos matriculados no curso de monitores de tempo libre, que está a impartir a Escola de Tempo Libre Fervenza na Casa da Mocidade de Bergondo.

Igual que noutras edicións do curso, argumentamos que para conserva-lo patrimonio natural da nosa bisbarra é preciso ir máis alá das palabras e realizar actuacións de restauración de hábitats, como as que nós facemos habitualmente. Xa dun xeito máis didáctico, explicámoslles a forma na que, no seu futuro laboral, poden organizar xornadas de voluntariado ambiental para que sexan realmente eficaces e lles resulten satisfactorias ós participantes.

Complementámo-la nosa intervención cunha visita á nosa Reserva de Anfibios do Catorce, para ver un exemplo do proceso de rehabilitación dunha canteira abandonada como lugar de reprodución de once especies de anfibios.

 
Hoxe recibimos na Espenuca ós participantes na visita guiada, organizada pola SGHN, ás parcelas que custodiamos no entorno do río Mandeo.

A singularidade e a eficacia do labor que estamos a realizar fai que cada vez máis persoas estean interesadas en visita-las zonas onde actuamos, para así coñecer en directo os nosos resultados. Pero debido a que o ritmo de traballo non nos deixa tempo libre para programar visitas, a SGHN organizou esta como un xeito de apoiarnos, polo que lle estamos agradecidos.

A andaina empezou no miradoiro, conducida por Belén Couto (técnica superior en xestión forestal e do medio natural), ademais de boa coñecedora das nosas accións de conservación. Alí os dezanove participantes escoitaron as explicacións sobre o proceso mediante o que eliminamos os eucaliptos que impedían gozar das panorámicas sobre o val do río. A continuación baixamos a unha parcela próxima, de case dúas hectáreas de extensión, na que a restauración da fraga xa está moi avanzada, medrando nela dezaseis especies de árbores autóctonas de ecotipo local.

Posteriormente, os excursionistas avanzaron até o lugar de Chelo, coñecendo polo camiño outras parcelas nosas e os valores naturais do espazo protexido. O bo ritmo da andaina permitiulles visitar a última hora a Reserva de Anfibios do Catorce, onde puideron comprobar un tipo distinto de restauración ambiental, pois neste caso centrámonos na transformación dunha canteira abandonada nun espazo óptimo para a reprodución de 11 especies de anfibios.

Esperamos que un mellor coñecemento dos nosos esforzos en favor do patrimonio natural da nosa bisbarra nos reporte un maior apoio por parte da cidadanía.

 
Hoxe visitámo-las escolas infantís de Coirós para participar na súa celebración do día mundial da árbore. Levámoslles senllas parellas de bidueiros, de loureiros e de carballos reproducidas no noso viveiro para poñelas nos seus xardíns. Os cativiños observaron con atención a súa plantación e axudaron a regalas. Esta actuación tivo inicialmente un simple sentido educativo. Pero tamén poderiamos dicir que simbólico, pois medrarán a canda eles: A meirande parte dos exemplares teñen a mesma idade que os propios cativos.

Xa fóra do simplemente testemuñal, podemos apuntar que a nosa campaña anual de reforestación está próxima a rematar. Temos actuado en tres enclaves e levamos plantadas 524 árbores, dentro das que se atopan os primeiros acivros e érbedos que temos propagado no noso viveiro. Como en anteriores ocasións, tratamos de recrear unha fraga con alta biodiversidade arbórea, sempre usando especies consideradas como autóctonas da nosa propia bisbarra.

Nas parcelas dos Vellos e da Espenuca reforzámo-lo plantado en anos anteriores. Deste xeito, o bosque da primeira agora conta con 17 especies arbóreas distintas. O segundo cunha menos, pois como non linda co río non poden prosperar nel os ameneiros. Un gran cambio se temos en conta que foron eucaliptais.

Ó longo deste mes estivemos reforestando a última parcela incorporada á nosa reserva do Ollo da Roda. Lindeira co río Mendo, tamén foi un eucaliptal, tendo aproveitado para mercala cando foi tallado. Na xornada de voluntariado de primeiros deste mes eliminámo-los rebrotes dos eucaliptos e preparámo-la para poder reforestala. Coas 236 árbores plantadas agora, ampliámo-la extensión do bosque de ribeira da reserva, composto actualmente por 18 especies distintas.

A estación vai moi adiantada, motivo polo que pronto rematarémo-la campaña deste ano.

Post data: Na última semana do mes plantamos en Penizás (A Espenuca), aproveitando que a finais do ano pasado deseucaliptizamos parte desta extensa parcela. Finalmente, a campaña rematou cun total de 606 árbores plantadas de 16 especies distintas en 4 enclaves, un resultado sensiblemente superior ó do ano pasado.

 
A Deputación da Coruña acaba de publicar no Boletín Oficial da Provincia os listados provisionais de entidades sen ánimo de lucro que van beneficiarse este ano do seu programa de axudas, tanto para o desenvolvemento de actividades como para investimentos en medio ambiente. Fragas do Mandeo é unha das beneficiarias, polo que as actividades e os investimentos que presentamos serán financiados nun 80 % por este organismo, até un máximo de 20.000 e de 4.960 euros respectivamente. Tal como figura nos correspondentes proxectos, estas subvencións estarán destinadas a sufraga-los seguros de voluntariado, traballos forestais profesionais e funxibles varios, no caso das actividades, e no caso dos investimentos para repara-lo muro do observatorio ornitolóxico da lagoa de Sobrado e para equipamento vario.

Agradecemos á Deputación da Coruña o seu continuo apoio ás entidades que nos preocupamos pola conservación do patrimonio natural da provincia.

Post data: A confirmación das resolucións provisionais, tanto da axuda destinada a actividades como a de investimentos, foron posteriormente publicadas como resolucións definitivas nos boletíns dos días 5 e 16 de abril, respectivamente.

 
Co obxecto de reforza-la súa biodiversidade arbórea, nas últimas semanas estivemos plantando árbores en varias parcelas que xa tiñamos deseucaliptizado. A planta que usamos procede do noso viveiro, onde estamos a reproducir 18 especies de árbores e unha de arbusto, todas de ecotipo local. Aproveitámo-la ocasión para facer un breve vídeo, titulado Restaurando as nosas fragas, animando a usar múltiples especies autóctonas no momento de reforestar.

Cando falamos de especies autóctonas referímonos ó ámbito comarcal. Na nosa bisbarra non son autóctonas especies como a faia e o teixo, malia que sexan árbores autóctonas galegas. Noutras palabras, non tódalas comarcas galegas teñen como autóctonas as mesmas árbores. Na sección As árbores autóctonas pode consultarse a lista das que corresponden á nosa bisbarra.

A importancia de ter variedade de especies é que deste xeito facilitámo-la creación dunha ampla base trófica para numerosas especies animais, incluídas aves e mamíferos. Pero tamén para moitas especies de invertebrados, dos que se alimentarán os insectos e os vertebrados que depredan neles, creando así cadeas tróficas con máis elos; en definitiva, máis longas e complexas. Estas cadeas estarán activas na práctica totalidade do ano, pois concaténanse os períodos de floración e de frutificación das distintas especies.

Por outra banda, cando estas árbores medren, as parcelas plantadas servirán de núcleos para a dispersión de sementes das distintas especies. Tras séculos de intervención humana, as nosas fragas teñen visto minguadas moitas das súas poboacións, unhas por sobrexplotación e outras, non sendo de interese, por ser eliminadas para deixar espazo ás máis útiles.

Incrementa-la diversidade arbórea tamén significa favorece-la resiliencia do bosque: se unha praga ou unha seca afecta gravemente a unha especie determinada, as que non sufran ese andazo poden atenua-la súa perda. A presenza de suficientes exemplares das nosas tres especies de folla perenne compensa que a maioría sexan caducifolias, permitindo que as aves atopen nelas refuxio durante os rigores invernais. Tampouco podemos esquecer que co tempo unhas especies medrarán máis que outras, creando unha maior diversidade estrutural no bosque, da que tamén saca partido a fauna local.

 
O ano pasado mercamos unha parcela lindeira co río Mendo, co obxecto de amplia-la nosa reserva do Ollo da Roda. Antes de vendela, os anteriores propietarios cortaron os eucaliptos que tiña. Agora é tempo de reforestala, plantando arborado autóctono procedente do noso viveiro.

Antes de nada hai que prepara-lo terreo, eliminando rebrotes de eucalipto, arrincando toxos e retirando os paus que quedaron abandonados trala corta. Por ese motivo convocamos para o próximo domingo día 3 unha xornada de voluntariado. O lugar é de fácil acceso, pero o traballo pode ser algo duro.

O punto de encontro será o Centro de Saúde de Betanzos ás 9:30 horas, coa idea de rematar ás 14:00. Non te preocupes polas ferramentas, pero leva unhas luvas de coiro se as tes. Non esquezas algo de picar e de beber para cando fagámo-lo descanso a media mañá.

No caso de animarte a participar na ampliación desta reserva, envíanos con antelación os teus datos (nome completo, DNI, móbil, data de nacemento e concello de residencia). Así poderemos notificarche cambios de última hora, facerche un seguro de accidentes e facilitarasnos a organización. Na sección Contacto atoparás a información necesaria.

Punto de encontro: Centro de Saúde de Betanzos.
Data: Domingo, 3 de marzo de 2024.
Hora: Sairemos ás 9:30 e volveremos ás 14:00 horas.

Post data: Malia o mal tempo, os trece inscritos na xornada acudiron á cita. Antes de empezar a traballar, informámoslles do que estamos a facer na reserva, recibindo especial atención a descrición das tarefas no noso viveiro para reproducir as árbores autóctonas. Tras explicarlles a técnica de deseucaliptización e o uso seguro das ferramentas, puxémonos ó traballo para completar con éxito a eliminación dos rebrotes e o arrincado dos toxos. Sen máis demora, ó día seguinte iniciámo-la reforestación da parcela coa plantación de 60 árbores, esperando supera-la cifra dos 250 nos próximos días.

A Deputación da Coruña financiará nun 80 % os seguros de voluntariado.