Fragas do Mandeo

 
O ano pasado o comercio coruñés Despensa 77, especializada en produtos ecolóxicos e naturais a granel, decidiu buscarlle unha alternativa verde ó Black Friday. En lugar de descontos, ofreceulles ós seus clientes destinar parte do importe de cada compra a recupera-los bosques autóctonos a través de Fragas do Mandeo.

Este ano volven repeti-la iniciativa, con doazóns de até o 20 % das compras. Agradecémoslle a Despensa 77 a súa preocupación polo medio ambiente e a confianza depositada en nós como destinatarios da campaña.

 
De novo volvemos hoxe á notaría de D. Óscar Manuel López Doval en Betanzos para asinar a escritura de compra dun monte de case unha hectárea.

Esta parcela de 9.265 m² linda coa marxe dereita do río Mendo, a pouca distancia da nosa reserva do Ollo da Roda. Na metade da súa superficie medra un bosque de ribeira aberto, composto principalmente por ameneiros, pero tamén hai algún eucalipto novo polo medio que teremos que eliminar en canto poidamos. A outra metade carece de arborado, polo que imos destinala a prado de ribeira, pois é un tipo de hábitat cada vez máis escaso na nosa bisbarra.

Esta adquisición foi posible grazas á xenerosidade dos nosos modestos doadores. As súas achegas deste ano van permitirlles deducir até un 75 % do importe doado na próxima declaración da renda. Xa queda pouco para remata-lo ano, se queres aproveitar esta vantaxe. ¡Anímate a colaborar!

 
Esta mañá tivemos a ocasión de impartir unha charla no Albergue Xuvenil de Gandarío. A Escola de Tempo Libre Querqus programouna como parte do seu curso para a obtención do título oficial de monitor de actividades de tempo libre.

Tras introduci-los problemas ambientais globais e locais, explicamos as posibilidades de actuar mediante o apadriñamento de enclaves e a custodia do territorio, detallando as actividades desenvolvidas por Fragas do Mandeo. A continuación pasamos a describir, en base á nosa propia experiencia, a maneira de realizar xornadas de voluntariado ambiental que sexan eficaces e resulten satisfactorias para os participantes.

Rematamos animando ós alumnos a que no seu futuro profesional contemplen organizar actividades en favor da natureza e se coordinen con entidades como a nosa para obte-los mellores resultados.

 
Esta tarde asinamos na notaría de D. Óscar Manuel López Doval en Betanzos a escritura pola que mercamos varias parcelas. Desta maneira, incrementamos en 14.215 m² a superficie de monte que custodiamos en propiedade.

Toda esta extensión está situada nas abas norte e leste do monte da Espenuca, polo que aumentámo-la capacidade de xestionar esta zona de alto valor ambiental do termo municipal de Coirós. Unha das parcelas linda co río Mandeo, dentro do espazo natural protexido ZEC Betanzos-Mandeo.

Afortunadamente parte da cobertura arbórea é bosque autóctono en bo estado de conservación, non precisando intervencións significativas. Pola contra, no resto da superficie tamén medran eucaliptos, polo que será necesario eliminalos producindo os mínimos danos posibles ás árbores autóctonas e logo reforesta-lo espazo que ocupan con árbores caducifolias do noso viveiro. Así lograremos darlle unha maior continuidade á fraga.

Sempre que mercamos montes lembrámonos da xenerosidade dos nosos modestos doadores, pois grazas a eles podemos seguir ampliando a superficie destinada a perpetuidade á conservación do noso patrimonio natural. ¡Anímate a ser un deles!

 
Esta fin de semana vai celebrarse o días das aves. Dentro das actividades planificadas por distintas entidades, queremos salientar as que o Grupo Naturalista Hábitat inclúe no seu programa.

Para este domingo día 4 ofrece unha iniciación ás aves en distintos espazos naturais, entre eles a ría de Betanzos e o encoro de Abegondo-Cecebre. Os participantes van internarse no mundo das aves ó longo da xornada, ademais de mellora-lo seu coñecemento dos valores naturais destes enclaves e dos seus problemas ambientais. Pero tamén hai unha segunda compoñente, pois os ingresos das cotas de inscrición serán destinados integramente a proxectos de conservación, entre eles o noso, polo que agradecémoslle o seu apoio.

Esta actividade está enmarcada no proxecto Hábitat Protexe, mediante o que recada fondos que destina ás entidades que estamos a practicar a conservación da natureza a través da custodia do territorio. Non deixes de visitar O Faiado de Hábitat Protexe, pois nesta páxina web poderás mercar produtos e actividades cos que tamén se financian actuacións de conservación.

 
Esta mañá participamos no ciclo Mesas de experiencias de voluntariado invitados pola Asociación Amabul. Aínda que celebrada en Vedra, dada a situación sanitaria finalmente disertamos a través dunha videoconferencia que serviu de peche do programa.

Por petición dos organizadores, a nosa intervención estivo centrada no traballo que realizamos mediante voluntariado na eliminación de especies exóticas invasoras e concretamente no caso da tradescantia.

Tras un prólogo no que presentamos a nosa entidade, pasamos primeiro a caracteriza-lo perfil do voluntariado que colabora connosco, para continuar explicando dende un punto de vista práctico as estratexias aconsellables cando se aborda a eliminación de invasoras e nos métodos aplicables á tradescantia. Finalmente incidimos en que a nosa forma de fidelizar ás persoas que fan traballo voluntario é amosando rigor nas nosas actuacións, expresado na orientación a obxectivos, na coherencia e continuidade no tempo das accións de erradicación, e tratando de organizar o mellor posible as xornadas de voluntariado.

 
Aínda que a situación sanitaria disuadiunos de programar este ano unha nova edición da Semana de Custodia, non imos deixar de participar nunha actuación que incluíamos habitualmente: a limpeza simultánea dos ríos galegos. Programada para este domingo día 27, será a oitava vez que colaboremos nela.

Esta decimoterceira edición da limpeza coordinada polo Proxecto Ríos ven precedida por uns resultados que amosan a importancia desta iniciativa. Como mostra, o ano pasado participamos 1.158 persoas de 72 entidades, retirando 14,2 toneladas de refugallos en tramos de ríos de 52 concellos galegos.

A nosa actuación será no río Mendo. Nesta ocasión non percorreremos a súa ribeira, pois xa a limpamos en tres ocasións este ano. Optamos por ir retira-lo lixo acumulado dende hai décadas a carón dos piares da ponte da Ermida.

Para evita-los riscos de contaxio limitarémo-las prazas a dez persoas. Tódolos participantes deberán leva-la súa propia máscara sanitaria e as súas luvas. O punto de encontro será o Centro de Saúde de Betanzos, aínda que por seguridade non compartiremos vehículos (os que vaian directamente deben avisarnos para non esperalos inutilmente). Non fai falla levar ferramentas, pero viste roupa e calzado axeitados para traballar no monte. Non esquezas algo de picar e de beber para cando fagámo-lo descanso a media mañá.

Se queres mollarte pola conservación do río Mendo, envíanos con antelación os teus datos (nome completo, DNI, data de nacemento e móbil). Así poderemos notificarche cambios de última hora, facerche un seguro de accidentes e facilitarasnos a organización. Na sección Contacto atoparás a información necesaria.

Punto de encontro: Centro de Saúde de Betanzos.
Data: Domingo, 27 de setembro de 2020.
Hora: Sairemos ás 9:30 e volveremos ás 14:00 horas.

A Deputación da Coruña financiará nun 80 % os seguros de voluntariado.

Post data: A choiva caída en días precedentes non animou a participación, pero aínda así soamente quedou unha praza libre. Os nove voluntarios distribuíronse en torno ós catro piares da ponte para encher rapidamente o remolque con refugallos de todo tipo, destacando unha lavadora e numerosos entullos. O balance foi de 781 kg de lixo, que incrementan o total do lixo que temos recollido no ano até a cifra de 4 toneladas. Como colofón da xornada fixemos unha pequena ruta polo río, na que os voluntarios comprobaron o seu bo estado grazas ás nosas actuacións periódicas para eliminar invasoras e retirar lixo. Non rematamos o traballo nesta ponte, pero está claro que a súa contorna quedou algo máis limpa.

 
O pasado venres pola tarde e o sábado pola mañá, acompañamos ós voluntarios convocados polo Grupo Naturalista Hábitat que se desprazaron á praia da Abeleira (Paderne) para colaborar connosco na conservación do estuario do río Lambre. O obxectivo principal era continuar coa eliminación da tradescantia, especie exótica invasora que forma un extenso foco situado no borde entre a praia e o cantil costeiro nesta parte do espazo natural protexido ZEC Betanzos-Mandeo.

Como medida sanitaria de precaución, os dezaseis voluntarios ―acompañados en cada xornada por senllos monitores de Hábitat e de Fragas do Mandeo― dividíronse en dous grupos para non xuntarse todos no mesmo día. Na primeira xornada centráronse en arrincar pacientemente os rebrotes nos puntos onde xa se tiña eliminada a tradescantia, pois é máis importante manter áreas libres que retirar grandes cantidades. Xa no segundo día continuamos reducindo o tamaño do foco. A biomasa retirada pesou 125,5 kg; tamén recollemos 157,5 kg de lixo.

O sábado un cativiño que estaba a bañarse na praia protagonizou unha grata anécdota. Vendo o que faciamos, decidiu de maneira espontánea pasar toda a mañá recollendo plásticos na auga e traérnolos. Sen dúbida, dar exemplo é a mellor educación ambiental.

Hoxe luns un par de voluntarios volvemos para retirar co remolque todo o recollido. De paso visitamos a praia da Alameda. Preocupábanos a reaparición do foco de carrapatón localizado o ano pasado. Efectivamente, había un nutrido grupo de plantas a punto de florecer que pesaron 4 kg. Tamén un par de plumachos nacidos este ano, varios chopos híbridos e algunhas plantas dispersas de eixerón, áster americano e xunca olorosa. En total 33 kg de biomasa e 38 kg de lixo, cifras pequenas que amosan a notable melloría do estado desta praia, froito dun traballo continuado que iniciamos hai nove anos.

 
Esta mañá recibimos a un grupo de once estudantes para realizar unha visita guiada por A Espenuca e a Reserva de Anfibios do Catorce.

Estes alumnos do centro integrado de formación profesional CIFP Santiago en San Paio do Monte están cursando o ciclo formativo de Xestión forestal e do medio natural. Acompañados de D. Antón Bouzas, profesor da asignatura Control e protección do medio natural, querían coñece-los traballos de rexeneración de hábitats que estamos desenvolvendo.

Na Espenuca constataron os avances na restauración da fraga partindo do eucaliptal que existía na súa aba leste. Logo desprazámonos á reserva, onde puideron ver outra actuación na que se combina a conservación de charcas para favorece-los anfibios na zona inferior coa recuperación da vexetación autóctona na súa zona superior.

Tamén nos acompañou D. Luís Leclere, presidente da asociación cultural compostelá Colectivo A Rula, interesado polas nosas actuacións na conservación do patrimonio natural mediante a custodia do territorio. Os patrimonios cultural e natural do noso país están moi imbricados, polo que as experiencias nun eido poden ser moi útiles no outro e incluso moitas actuacións abranguen as dúas compoñentes.

Esperamos que a súa visita lles teña sido útil, coa esperanza de que inspire o futuro profesional destes estudantes.

 
Como continuación dos traballos de eliminación de especies exóticas invasoras na praia da Abeleira (Paderne), concertamos para hoxe unha nova xornada de voluntariado ambiental co Proxecto Lewo da Xunta de Galicia.

O obxectivo era seguir avanzando na eliminación do enorme foco de tradescantia localizado nesta praia. Os voluntarios, un rapaz e catro rapazas, acompañados de dous monitores de CEM Educación Ambiental e dun coordinador noso, pasaron a mañá arrincando esta planta invasora de orixe americana. Os restos retirados pesaron 77 kg. Pouco se atopou doutras invasoras que estaban presentes neste enclave, pois soamente eliminamos dous tubérculos de crocosmia e unha hortensia de pequeno porte.

Para chegar a erradicar este foco de tradescantia será preciso programar varias xornadas máis. Esta praia forma parte da ZEC Betanzos-Mandeo, espazo natural protexido integrado na Rede Natura. Se te animas a ser parte activa na conservación deste enclave, non dubides en poñerte en contacto connosco.