Benvido – Bienvenido – Welcome – Willkommen

 
Fragas do Mandeo é unha entidade de custodia do territorio que ten como fin a preservación da biodiversidade na comarca coruñesa de As Mariñas (Galicia, España).

Coa adquisición de fincas de interese ambiental mediante compra, doazón ou legado, e a través de acordos cos propietarios de parcelas, baixo aluguer ou cesión temporal, buscamos conserva-los espazos naturais desta comarca.

Actuamos localmente, pero pensamos globalmente. Custodiámo-las fragas para veciños e visitantes, para as xeracións presentes e as vindeiras. É o noso xeito de coida-lo planeta. ¡Colabora connosco!


Vídeo: reforestando biodiversidade

1 Marzo 2024

 
Co obxecto de reforza-la súa biodiversidade arbórea, nas últimas semanas estivemos plantando árbores en varias parcelas que xa tiñamos deseucaliptizado. A planta que usamos procede do noso viveiro, onde estamos a reproducir 18 especies de árbores e unha de arbusto, todas de ecotipo local. Aproveitámo-la ocasión para facer un breve vídeo, titulado Restaurando as nosas fragas, animando a usar múltiples especies autóctonas no momento de reforestar.

Portada do vídeoCando falamos de especies autóctonas referímonos ó ámbito comarcal. Na nosa bisbarra non son autóctonas especies como a faia e o teixo, malia que sexan árbores autóctonas galegas. Noutras palabras, non tódalas comarcas galegas teñen como autóctonas as mesmas árbores. Na sección As árbores autóctonas pode consultarse a lista das que corresponden á nosa bisbarra.

A importancia de ter variedade de especies é que deste xeito facilitámo-la creación dunha ampla base trófica para numerosas especies animais, incluídas aves e mamíferos. Pero tamén para moitas especies de invertebrados, dos que se alimentarán os insectos e os vertebrados que depredan neles, creando así cadeas tróficas con máis elos; en definitiva, máis longas e complexas. Estas cadeas estarán activas na práctica totalidade do ano, pois concaténanse os períodos de floración e de frutificación das distintas especies.

Por outra banda, cando estas árbores medren, as parcelas plantadas servirán de núcleos para a dispersión de sementes das distintas especies. Tras séculos de intervención humana, as nosas fragas teñen visto minguadas moitas das súas poboacións, unhas por sobrexplotación e outras, non sendo de interese, por ser eliminadas para deixar espazo ás máis útiles.

Incrementa-la diversidade arbórea tamén significa favorece-la resiliencia do bosque: se unha praga ou unha seca afecta gravemente a unha especie determinada, as que non sufran ese andazo poden atenua-la súa perda. A presenza de suficientes exemplares das nosas tres especies de folla perenne compensa que a maioría sexan caducifolias, permitindo que as aves atopen nelas refuxio durante os rigores invernais. Tampouco podemos esquecer que co tempo unhas especies medrarán máis que outras, creando unha maior diversidade estrutural no bosque, da que tamén saca partido a fauna local.


Xornada para deseucaliptizar o río Mendo

25 Febreiro 2024

 
O ano pasado mercamos unha parcela lindeira co río Mendo, co obxecto de amplia-la nosa reserva do Ollo da Roda. Antes de vendela, os anteriores propietarios cortaron os eucaliptos que tiña. Agora é tempo de reforestala, plantando arborado autóctono procedente do noso viveiro.

Antes de nada hai que prepara-lo terreo, eliminando rebrotes de eucalipto, arrincando toxos e retirando os paus que quedaron abandonados trala corta. Por ese motivo convocamos para o próximo domingo día 3 unha xornada de voluntariado. O lugar é de fácil acceso, pero o traballo pode ser algo duro.

O punto de encontro será o Centro de Saúde de Betanzos ás 9:30 horas, coa idea de rematar ás 14:00. Non te preocupes polas ferramentas, pero leva unhas luvas de coiro se as tes. Non esquezas algo de picar e de beber para cando fagámo-lo descanso a media mañá.

No caso de animarte a participar na ampliación desta reserva, envíanos con antelación os teus datos (nome completo, DNI, móbil, data de nacemento e concello de residencia). Así poderemos notificarche cambios de última hora, facerche un seguro de accidentes e facilitarasnos a organización. Na sección Contacto atoparás a información necesaria.

Punto de encontro: Centro de Saúde de Betanzos.
Data: Domingo, 3 de marzo de 2024.
Hora: Sairemos ás 9:30 e volveremos ás 14:00 horas.

Post data: Malia o mal tempo, os trece inscritos na xornada acudiron á cita. Antes de empezar a traballar, informámoslles do que estamos a facer na reserva, recibindo especial atención a descrición das tarefas no noso viveiro para reproducir as árbores autóctonas. Tras explicarlles a técnica de deseucaliptización e o uso seguro das ferramentas, puxémonos ó traballo para completar con éxito a eliminación dos rebrotes e o arrincado dos toxos. Sen máis demora, ó día seguinte iniciámo-la reforestación da parcela coa plantación de 60 árbores, esperando supera-la cifra dos 250 nos próximos días.

A Deputación da Coruña financiará nun 80 % os seguros de voluntariado.


Toda unha vida

16 Febreiro 2024

 
Fotografía de DonaHoxe despedímonos de Dona, a nosa querida mascota.

Naceu a carón do río Mandeo a véspera da constitución de Fragas do Mandeo, motivo polo que cada aniversario seu lembrábanos o da nosa entidade. Dende pequena correu alegre diante de nós cando íamos localizar montes para mercalos, observounos pacientemente mentres deseucaliptizábamos parcelas e animou coa súa presenza ós participantes nas xornadas de voluntariado. Incluso fixo de embaixadora da natureza, sendo a protagonista do álbum infantil que publicamos como parte dun exitoso proxecto de educación ambiental. Ós nove anos unha lesión obrigouna a xubilarse, pero non deixou de dar curtos paseos polo monte. Grazas ó seu olfacto, informábase da actividade nocturna dos animais silvestres, sendo testemuña do retorno dos seus parentes montaraces, tras localizar pegadas da súa presenza. Sendo característicos da súa especie e da nosa a intensidade dos lazos familiares e a capacidade de establecer vínculos interespecíficos, era unha ponte entre nós e a fauna dos bosques, entre o noso mundo visual e o universo olfactivo no que se desenvolvía, comunicándose connosco cunha linguaxe non verbal que nos conectaba aínda máis coas nosas raíces evolutivas. Rematado o seu periplo a menos de cinco meses do que sería o seu décimo cuarto aniversario, estimamos que tivo unha vida longa e feliz, regalándonos unha leal amizade.

Fotografía de DonaA vida dun can é curta en termos humanos, do mesmo xeito que a nosa o é respecto das árbores que estamos a plantar estes días. Algunhas delas sairán da adolescencia dentro dun século, cando xa non estaremos para velas no seu esplendor. Namentres outras entidades de custodia do territorio xa son centenarias, a nosa está saíndo da infancia. Sen máis compás que nos guíe que a nosa propia experiencia, vémonos agora no reto de medrar vigorosamente, pois o agravamento acelerado da crise ambiental e climática non admite dilacións. No actual contexto social de indiferenza respecto da conservación da natureza, evitar a melancolía, conservar o ánimo e manter o ritmo de traballo non é doado. Máis aínda diante da habitual insensibilidade dos organismos públicos que deberían velar por ela, manifestada na degradación do noso patrimonio natural que frecuentemente causan, sexa por acción ou por omisión, ou simplemente poñéndonos acotío atrancos cando intentamos reverter a situación. A nosa demostrada eficacia, baseada no coñecemento, nas actuacións directas no medio e na eficiencia no uso dos poucos recursos que temos, merecería un respecto e un apoio por parte da Administración que raramente observamos.

Fotografía do álbumAs conclusións das numerosas investigacións realizadas por prestixiosos científicos ó longo das últimas décadas en todo o planeta non deixa espazo para a dúbida. Os seus prognósticos de agravamento da crise ambiental e climática están a cumprirse sistematicamente. Xa que logo, non hai escusas para evitar mirar de fronte á realidade e actuar en consecuencia.

Soamente podemos mante-la esperanza se hai un decidido apoio da cidadanía ás entidades que nos preocupamos pola natureza. Como socios, voluntarios e doadores; ou incluso simplemente difundindo a relevancia do noso traballo, para así convencer a máis persoas da necesidade de tomarse en serio a situación. Se podes facer aínda algo máis para potenciar a nosa capacidade de actuación, non o adíes: o futuro non espera.

Namentres, nós seguimos plantando árbores para mante-la esperanza.


Mercámo-las primeiras parcelas deste ano

16 Febreiro 2024

 
Fotografía do título de propiedadeEsta mañá estivemos na notaría de D. Óscar Manuel López Doval en Betanzos para asina-la escritura de compra de varias parcelas situadas nunha zona de alto valor ecolóxico do espazo natural protexido ZEC Betanzos-Mandeo, no termo municipal de Coirós.

Nelas prospera o bosque autóctono, sumando un total de 4.446 m2 de superficie. A única excepción é unha parcela na que cortaron os eucaliptos, polo que agora está chea de rebrotes. En canto poidamos, iremos eliminalos e preparala para logo reforestala con árbores autóctonas procedentes do noso viveiro.

Coma sempre, hai que destacar que esta adquisición foi posible grazas á xenerosidade dos nosos modestos doadores. Se compartes connosco a certeza de que é necesario actuar decididamente para restaura-las nosas fragas, aumentado a súa extensión e reducindo a súa fragmentación, consulta a sección Colabora, onde ademais poderás coñecer os beneficios fiscais de facernos unha achega.


Coirós renova o seu apoio

1 Febreiro 2024

 
Logo do Concello de CoirósHoxe recibimos do Concello de Coirós a súa axuda anual.

O pasado sábado tivo lugar o acto no que o Concello presentou as axudas destinadas ás entidades activas no seu termo municipal. Lamentablemente, por un imprevisto, non puidemos estar presentes para expresar o noso agradecemento polo seu continuado apoio, único entre os sete concellos da bisbarra nos que actuamos.

Estas axudas teñen a importante vantaxe de que non precisan trámites tediosos, nin tampouco están ligadas a proxectos concretos, polo que podemos destinalas a aquelas necesidades de actuación que van xurdindo ó longo do ano nas parcelas que custodiamos. Isto fainas moito máis versátiles que outras subvencións.

Esperemos que no futuro logremos un recoñecemento similar por parte do resto dos concellos da bisbarra, ós que xa lles solicitamos explicitamente un apoio semellante o ano pasado, precisamente poñendo como exemplo a Coirós.


Xornada para retirar tradescantia no Ollo da Roda

30 Xaneiro 2024

 
A mediados de decembro organizamos unha xornada de voluntariado na nosa Reserva do Ollo da Roda para eliminar un foco de tradescantia. Pero o caso é que daquela o pequeno grupo de participantes non deu rematada a eliminación deste foco situado a carón da pista. É importante acabar con el canto antes, pois ameaza con expandirse pola zona húmida. Por ese motivo convocamos unha xornada de voluntariado para o próximo domingo día 4, aproveitando que o tempo será bo.

Arrincar esta planta é un traballo doado e o lugar resulta de moi fácil acceso, polo que será unha xornada apta para todos.

Tal como facemos habitualmente, quedaremos no Centro de Saúde de Betanzos ás 9:30 horas, coa idea de rematar ás 14:00. Non fai falla levar ferramentas, pero pode ser útil conseguir uns protectores para os xeonllos e unhas luvas de pintor ou de xardineiro. Hai que lembrar vestir roupa axeitada e calzado robusto (o mellor son as botas de auga), pois o chan estará húmido. Por último, non esquecer algo de picar e de beber para cando fagámo-lo descanso a media mañá.

Se queres participar nesta xornada, por favor envíanos con antelación un correo cos teus datos (nome completo, DNI, móbil, data de nacemento e concello de residencia), para poder facerche un seguro de accidentes, comunicarche cambios de última hora e facilitárno-la organización. Na sección Contacto atoparás a información necesaria.

Punto de encontro: Centro de Saúde de Betanzos.
Data: Domingo, 4 de febreiro de 2024.
Hora: Sairemos ás 9:30 e volveremos ás 14:00 horas.

Post data: Os 10 participantes da xornada retiramos 117 kg de tradescantia e 271,95 kg de lixo. Como tampouco logramos rematar co foco, ó día seguinte achegámonos catro persoas para continua-lo traballo, sacando 92,20 kg de tradescantia e 1,30 kg de lixo. Sumando estes resultados ó feito na xornada de decembro, totalizamos 283,55 kg de tradescantia e 290,25 kg de lixo. Controlar este foco é importante, dada a súa perigosidade. Agora temos que estar atentos, revisando con frecuencia a reaparición desta tenaz invasora ó longo de todo este ano.

A Deputación da Coruña financiará nun 80 % os seguros de voluntariado.


Avanzando na erradicación da tradescantia

22 Xaneiro 2024

 
Hoxe rematámo-la campaña invernal de eliminación de tradescantia no río Mandeo.

Erradicar esta planta exótica invasora de orixe suramericano non é doado. Trala eliminación inicial dos focos, hai que repasalos periodicamente. Basta que se teña deixado un pequeno fragmento de planta para que rebrote e chegue a recuperar toda a extensión do foco orixinal en pouco tempo.

Actualmente estamos percorrendo o río Mandeo no treito situado entre as pontes de Entrambasaugas e de Teixeiro. Isto significa camiñar 22 km por ambas beiras do río revisando atentamente a vexetación. Tamén percorremos o rego das Bouzas, dende a estrada de Espenuca até a súa desembocadura no lugar de Chelo, o que suma 2,7 km máis, malia que discorre por un terreo moi abrupto.

En total retiramos do río Mandeo 70,20 kg de tradescantia e 1,15 kg de lixo. No rego das Bouzas foron 172 kg de tradescantia e 90,40 kg de lixo; neste curso de auga puidemos observa-la presenza de varias especies ameazadas, froito do noso traballo para mellora-lo hábitat.


Na lagoa de Sobrado con Hábitat

21 Xaneiro 2024

 
Esta mañá estivemos acompañando a membros do Grupo Naturalista Hábitat nunha visita á lagoa de Sobrado dos Monxes para observar aves.

Chegamos con suficiente antelación para poder face-las tarefas periódicas de mantemento, que inclúen a limpeza do observatorio ornitolóxico e a recollida de lixo nas nosas parcelas, na contorna da lagoa e no treito que apadriñamos de camiño xacobeo.

Foto dos participantesLogo, unha vez chegados os 26 participantes nesta actividade dos Encontros Naturalistas de Hábitat, puidemos explica-las tarefas de custodia que estamos realizando alí dende a constitución da nosa entidade, detallando as importantes reparacións que fixemos no observatorio o ano pasado.

A difusión dos salientables valores naturais desta lagoa resulta imprescindible para garanti-la súa conservación en estado óptimo.


Deseucaliptizando Penizás

3 Xaneiro 2024

 
Esta mañá estivemos no monte da Espenuca deseucaliptizando unha parcela chamada Penizás. Ten unha extensión grande (1,5 hectáreas) e está situada na ladeira suroeste do monte, preto do cumio, nun lugar moi visible dende as poboacións próximas.

O traballo está resultando moi duro, debido a que a densidade de eucaliptos é altísima, o terreo ten unha elevada pendente e presenta grandes bloques de rochas, razón pola que en ocasións hai que reforza-la seguridade usando arneses e cordas. Debido a estas dificultades, temos organizada a eliminación dos eucaliptos en fases.

Dende novembro estamos a traballar na metade sur da parcela. Na primeira fase arrincamos de raíz as árbores máis pequenas, deixando o monte limpo e transitable. Deste xeito facilitámo-las tarefas da actual segunda fase, consistente en corta-los de maior grosor, amoreando coidadosamente toda a súa ramallada para que así podreza rapidamente e de paso proporcione refuxio a diversos animais.

Pero o caso é que hoxe decidimos deter este traballo. A natureza é quen nos determina a axenda e xa chegou a tempada de plantar, polo que agora temos que dedicarnos a transplantar as árbores reproducidas no noso viveiro, reforestando aqueles montes que xa temos deseucaliptizado. Tamén debemos continuar co repaso invernal das especies exóticas invasoras. En canto rematemos ámbalas dúas tarefas, volveremos a esta parcela co obxectivo de librala totalmente dos eucaliptos.


Valorando un ano moi activo

1 Xaneiro 2024

 
Cando remata o ano paga a pena botar un ollo ó que se ten feito. Estar vendo acotío o enorme volume das actuacións necesarias para recupera-lo patrimonio natural da nosa bisbarra, resulta desmoralizador. Por iso, contabilizar o que temos logrado durante o ano pasado é a mellor maneira de coller forzas para encarar este ano que comeza.

Os datos son incuestionables. No ano 2023 retiramos dos nosos espazos naturais máis de 13 toneladas de lixo (13.139,15 kg). En canto a especies exóticas invasoras, a biomasa eliminada foi de máis de 3 toneladas (3.354,70 kg). Nos montes custodiados plantamos 518 árbores de 14 especies distintas procedentes do noso viveiro. Nel estamos a reproducir 18 especies de árbores e unha de arbusto, todas elas autóctonas da nosa bisbarra, usando sementes de ecotipo local recollidas na propia zona. Avanzamos na deseucaliptización do monte da Espenuca, cun intenso traballo na parcela Penizás. Avanzamos na eliminación do arborado exótico invasor na praia da Alameda. No observatorio ornitolóxico da lagoa de Sobrado realizamos importantes reformas para asegura-la súa integridade estrutural… Para obter todos estes resultados, realizamos un traballo equivalente a 446 xornadas de 8 horas.

No que respecta ó territorio custodiado, aumentámo-la superficie en propiedade en 4.530 m2. Non é doado mercar montes cando dispoñemos de recursos económicos escasos. Afortunadamente, este ano xa serán aplicables as melloras dos beneficios fiscais por doazóns a entidades como a nosa, aprobadas hai uns días.

Resumindo: O ano pasado puxemos o listón moi alto. Aínda así, tentaremos superalo. Pero precisamos máis apoio privado, pois non podemos esperalo da Administración, nada proclive a colaborar coas entidades dedicadas á conservación da natureza.

Por ese motivo, se aínda non tes apostado por nós, por favor, medita a posibilidade de apoiarnos como voluntario, como doador, ou incluso das dúas maneiras. Podes atopar máis información nas seccións Colabora e Participa.

Deste xeito, compartirás connosco a satisfacción de facer algo eficaz polo patrimonio natural da nosa bisbarra.

¡Feliz aninovo!


Uso de cookies: Este sitio web emprega cookies para mellora-la experiencia de usuario. Se continúa navegando consente a aceptación de ditas cookies e acepta a nosa política de cookies (se pincha no enlace obterá máis información).